Schilderkunst
van nu
Kijk mee naar een greep uit onze veelzijdige collectie moderne kunst. Nu te zien in de vaste opstelling.
Topstukken uit onze collectie moderne en hedendaagse kunst waren de laatste jaren lang niet altijd te zien. Dat is nu veranderd. In de vaste opstelling hebben 20ste- en 21ste-eeuwse kunst een eigen plek gekregen. Een wandeling door zes eeuwen schilderkunst begint bij de kunst van vandaag.
Hedendaags perspectief
Vanaf de oprichting in 1842 verzamelt het Dordrechts Museum eigentijdse schilderkunst. Voor veel hedendaagse kunstenaars is die schilderkunst zelf een belangrijk onderwerp: ze experimenteren met materialen en technieken en verkennen de grenzen. Anderen richten zich juist op actuele maatschappelijke thema's en tonen in hun werk persoonlijke betrokkenheid.
Bij alle veranderingen blijft ook traditie een rol spelen: kunstenaars reflecteren op klassieke genres als het portret, landschap en interieur en geven er nieuwe betekenis aan. De nieuwe vaste opstelling laat het zien, met werk van jonge kunstenaars en van hun voorgangers, die in de jaren tachtig het schilderen een nieuwe impuls gaven.
Natuur als leermeester
Geïnspireerd door een verblijf op Bonaire schilderde Andriesse kreeften en andere waterdieren. De ervaring van het licht, het zwemmen en duiken had een weerslag op zijn schilderen: vol vitaliteit, in uitbundige kleuren. De natuur was zijn grote leermeester. 'Ik wil me laven aan de werkelijkheid', zei Andriesse. Hij genoot van het nauwkeurig observeren én van de sensatie van het schilderen zelf.
Poëtische beelden
In het werk van Daniëls ligt niets vast. Met zijn speelse geest creëert hij poëtische beelden die alle ruimte laten voor visuele associaties. Zonder titel balanceert tussen abstract en figuratief. Het is te zien als compositie van vlakken − met een knipoog naar Mondriaan? − maar ook als een ruimte, een stad of een gebouw met deuren en wanden.
Portretten
Talloze portretten zijn er door de eeuwen heen gemaakt, die telkens nieuwe verhalen vertellen over mensen. Links een portret dat behoort tot een doorgaande serie, waaraan Erheriene-Essi in 2020 begon. Ze baseert zich op klassenfoto's uit de jaren '60 en '70 van de vorige eeuw. De portretten vormen een geschilderd archief en eerbetoon aan 'alle zwarte vrouwen die het fundament hebben gelegd waarop wij bouwen'.
Marlene Dumas put voor haar werk uit een uitgebreid beeldarchief van foto's, film- en televisiebeelden. In 1984 begon ze met portretten van mensen uit haar directe omgeving. De aanwezige portretteert mevrouw Oppenoorth, die haar aan het begin van haar carrière ondersteunde. Mevrouw Oppenoorth woonde later in Dordrecht en is daar ook begraven.
Conversatiestuk
Mensen in een interieur − een bekend motief in de schilderkunst. Een 'conversatiestuk' wordt zo'n informele scène binnenshuis wel genoemd. Matloga maakt zijn persoonlijke versie, op monumentaal formaat. Zijn werk is een bewuste toevoeging aan een traditie waarin altijd witte, welvarende mensen figureerden maar zelden mensen van kleur, in herkenbare alledaagse situaties. 'What you see is life.'
Gemoedstoestand
Voor Emo Verkerk is het portret de ideale vorm om uitdrukking te geven aan ‘een gemoedstoestand’, aan zijn eigen perceptie en denken. In schilderijen en ruimtelijke werken portretteerde hij bekende musici, schrijvers en filosofen maar ook mensen uit zijn directe omgeving. Dit werk is het eerste uit een reeks portretten van zijn toenmalige geliefde. Een portret als een omhelzing.
Onverwacht aanzicht
Zijn onderwerpen vindt Beutener in de zichtbare wereld, maar zijn schilderijen verwijderen zich van die werkelijkheid. Door een bijzondere uitsnede, een onverwacht aanzicht of het inzoomen op details legt hij de nadruk op het abstracte in het zichtbare. Hij vervormt niet, maar isoleert. Beuteners werk intrigeert ook door wat je niet ziet: wat buiten beeld blijft, is even belangrijk.
Op de huid
Van Zyl zit haar onderwerp dicht op de huid, of het nu een voet is of een ander lichaamsdeel, een vrucht of een bloesemknop die op uitbarsten staat. Ze schildert met pasteuze verf, laag over laag. Door de zichtbaar doorwerkte verfhuid en de uitsnede worden tenen bijna abstracte, 'gebeeldhouwde' vormen. Met harde schaduwen en contouren. Toch ogen ze ook kwetsbaar.
Landschap of abstracte compositie
Een schilderij dat zich laat 'lezen' als een landschap, met een horizon en zonlicht dat door een wolkenlucht breekt. Of gaat het hier puur om het schilderen? Om kleur, dekkend of juist transparant, om de beweging van de kwast, de textuur van de verf? Landschap of abstracte compositie − hoe verandert verf in een herkenbaar beeld en andersom? Dat omslagpunt interesseert Zandvliet.
Vloeibare verf
Van Lankveld gebruikt de vloeibaarheid van verf om al improviserend een beeld op te bouwen, waarin gegoten en geschilderde delen elkaar afwisselen. Door de verf losjes op het doek te gieten, ontstaat een vlak of lijn 'als iets natuurlijks'. Golden lijkt een collage van fluïde kleurvlakken en kwaststreken. Of een stilleven: een goudkleurige kruik, half verscholen achter een grijs-witte vorm.
Rauw en direct
Raquel van Haver vindt haar modellen op straat in Amsterdam-Zuidoost of in steden ver weg. Ze reist naar plaatsen waar het leven op het scherp van de snede wordt geleefd. Daarover vertellen haar schilderijen, rauw en direct. 'Dat schilderkunst niet geschikt zou zijn voor het tonen van engagement of politieke overtuigingen, is niet waar,' vindt Van Haver. 'Het kan wel degelijk.'
Experiment dat nooit af is
'Het doel van het bestaan is het maken van een zelfportret,' zei Philip Akkerman in een interview.
'Wat ik schilder, is het menselijk vermogen om naar het bestaan te kijken.' Al decennia lang is het zelfportret het onderwerp waar hij zich dagelijks mee bezighoudt. Een schilderkunstig onderzoek dat ruimte biedt voor experiment en dat nooit af is.