Deze website maakt gebruik van cookies en daarmee vergelijkbare technieken om een optimale gebruikerservaring te bieden. Je kunt je voorkeuren aanpassen of meer informatie bekijken.

Deze cookies zorgen ervoor dat de website naar behoren werkt. Deze cookies kunnen niet uitgezet worden.
Deze cookies zorgen ervoor dat we het gebruik van de website kunnen meten en verbeteringen door kunnen voeren.
Deze cookies kunnen geplaatst worden door derde partijen, zoals YouTube of Vimeo.
Deze cookie stellen onze advertentiepartners in staat om doelgerichter informatie te kunnen aanbieden.

Door categorieën uit te zetten, kan het voorkomen dat gerelateerde functionaliteiten binnen de website niet langer correct werken. Het is altijd mogelijk om op een later moment de voorkeuren aan te passen. Bekijk meer informatie.

Het gouden licht van Cuyp

Zonovergoten landschappen met paarden, ruiters en koeien die kalm voor zich uitstaren. Aelbert Cuyp werd er wereldberoemd mee, al was dat pas na zijn dood. In de 18de en 19de eeuw werd zijn werk een regelrechte rage in het buitenland, vooral in Engeland. De schilderijen van Cuyp verdwenen in hoog tempo uit Dordrecht.

Aelbert Cuyp - Rustende ruiters in een landschap - ca. 1655-1660

Aelbert Cuyp

Rustende ruiters in een landschap

Dordrechts Museum, aankoop met steun van Vereniging Rembrandt, 1978

ca. 1655-1660

Cuyp in Engeland

Britse aristocraten, gek op jagen en paardrijden, kochten de landschappen van Cuyp voor hun landhuizen. Nog steeds vind je veel van Cuyps beste werken in Engeland. Ook Engelse kunstenaars raakten in de ban van Cuyp en zijn 'gouden' Italiaanse licht. Thomas Gainsborough was een van de eersten. Zijn landschap met koeien in het licht van een ondergaande zon is te zien als eerbetoon aan Cuyp.

T. Gainsborough - Landschap met twee koeien bij een herder en melkmeid - ca. 1786

T. Gainsborough

Landschap met twee koeien bij een herder en melkmeid

Dordrechts Museum, schenking Vereniging Rembrandt (mede dankzij haar BankGiro Loterij Aankoopfonds), Mondriaan Fonds, BDM.

ca. 1786

William Turner

Engelands bekendste romantische kunstenaar J.M.W. Turner (1775-1851) was een groot bewonderaar van Cuyp. Hij bezocht Dordrecht meerdere malen, maakte er talloze schetsen en schilderde een beroemd gezicht op de stad. Turner probeerde Cuyp in zijn werk te evenaren. Je ziet het in het vroege meesterwerk Whalley Bridge and Abbey, een gezicht op een Noord-Engels plaatsje dat Italiaans aandoet. De gouden gloed, de verstilde sfeer, de koeien – alles ademt Cuyp.

Joseph Mallord William Turner - Whalley Bridge - ca. 1811

Joseph Mallord William Turner

Whalley Bridge

Collectie Dordrechts Museum, bruikleen particuliere collectie

ca. 1811

‘'Cuyp (…) knew where to blend in minutiae in all the golden colour of ambient vapour.'’

J.M.W. Turner, 1811

Dordtse navolger

Cuyp had ook navolgers in zijn eigen stad. Rond 1800 liet Jacob van Strij zich door hem inspireren. In zijn heldere, zonnige landschappen probeerde hij Cuyp zelfs te overtreffen.

Huisjes, een watertje, een weggetje, koeien, een man te paard en voetgangers.

Jacob van Strij

Landschap met vee in de omgeving van Dordrecht

Dordrechts Museum, aankoop 1855

ca. 1800-'15

Voorbeelden

Waar haalde Cuyp zelf zijn inspiratie vandaan? Naar welke kunstenaars keek hij? Voor de jonge Aelbert was Jan van Goyen een belangrijk voorbeeld. Van Goyen schilderde zijn landschappen in grijs- en bruintinten, hij gebruikte weinig kleur. Cuyp werkte aan het begin van zijn loopbaan met net zo'n monochroom palet. En net als Van Goyen plaatste hij de horizon in zijn landschappen opvallend laag. Licht, lucht en wolken krijgen alle ruimte.

Twee mannen praten aan de waterkant. Er lopen schapen. Op het water varen zeilbootjes.

Aelbert Cuyp

Hollands riviergezicht

Dordrechts Museum, aankoop 1889

Dordrecht vanaf de overzijde. Er varen heel veel boten en scheepjes.

Jan van Goyen

Gezicht op Dordrecht

Dordrechts Museum, aankoop met steun van Vereniging Rembrandt, Mondriaan Fonds, Bedrijfsvrienden Dordrechts Museum en vele andere fondsen, bedrijven

1651

Italiaans licht

Voor zijn latere landschappen met 'gouden gloed' keek Cuyp naar schilders die in Italië waren geweest, zoals Jan Both. Zelf heeft hij nooit verre reizen gemaakt.

Aelbert Cuyp - Landschap met fluitspelende herder en vee - ca. 1645

Aelbert Cuyp

Landschap met fluitspelende herder en vee

Dordrechts Museum, aankoop met steun van Vereniging Rembrandt ,1987

ca. 1645

Jan Both - Italiaans landschap met Ponte Molle - ca. 1650-'52

Jan Both

Italiaans landschap met Ponte Molle

Dordrechts Museum, schenking Bedrijfsvrienden Dordrechts Museum, 2020

ca. 1650-'52

Veelzijdig

Cuyp was bovenal landschapschilder, maar hij kon meer. Zijn vader – en leermeester − Jacob Cuyp was heel goed in het schilderen van portretten en dieren. Door de jarenlange samenwerking had Aelbert zich die specialismes ook eigen gemaakt. Vader en zoon werkten soms zelfs samen aan één schilderij. Voor Twee kinderen met vee in een landschap schilderde Aelbert de achtergrond en Jacob de kinderen en dieren. Lees ook het verhaal Aelbert Cuyp en het landschap.

Jacob Cuyp - Twee kinderen met vee in een landschap met een herder bij een ruïne - 1651

Jacob Cuyp

Twee kinderen met vee in een landschap met een herder bij een ruïne

Dordrechts Museum, aankoop met steun van Vereniging Rembrandt en Bedrijfsvrienden Dordrechts Museum, 2009

1651

Aelbert Cuyp - Portret van de eend Sijctghen - 1647 - 1650

Aelbert Cuyp

Portret van de eend Sijctghen

Dordrechts Museum, aankoop met steun van Vereniging Rembrandt, Mondriaan Fonds en Bedrijfsvrienden Dordrechts Museum, 2004

1647 - 1650

Meer lezen?

Ontdek de andere verhalen over de vaste collectie.