Ary Scheffer
Schilder van de ziel
‘Schilder van de ziel’. Ary Scheffer wist het gevoel van zijn tijd feilloos te verbeelden. Een gedreven idealist, politiek betrokken en romanticus in hart en nieren. Zijn werk was ongewoon populair en bracht recordprijzen op.
Sofie Kugel bij Ary Scheffer, De Hemelse en de Aardse Liefde
Geboren in een Dordtse kunstenaarsfamilie vertrok hij als elfjarige met moeder en broers naar Parijs. Daar werd hij opgeleid. Samen met Géricault en Delacroix, de latere kopstukken van de Franse romantiek. Rond 1840 was Scheffer op het toppunt van zijn roem, dé schilder van de society.
De banden met zijn geboortestad werden nooit verbroken. Al tijdens zijn leven kreeg het Dordrechts Museum werk van hem. In 1899 werd dit aangevuld met Scheffers uitgebreide ateliernalatenschap.
De meester in zijn atelier
Ary Scheffer aan het werk in zijn atelier aan de Rue Chaptal in Parijs, geschilderd door zijn neef en leerling Johannes Ary Lamme. Het atelier was een verzamelplaats voor kunstenaars en bohémiens uit Parijs.
Ary Scheffer aan het werk in het grote atelier bij zijn woonhuis aan de Rue Chaptal 16 te Parijs
Dordrechts Museum, schenking H.O.W. de Kat van Barendrecht, 1866
1851
De hemelse en aardse liefde
Dit is het eerste werk van Scheffer dat in Dordrecht tentoongesteld werd. Het baarde toen – in 1854 – veel opzien. Zo schreef een oom van de kunstenaar in een brief: ‘Een dominee kwam het zien, met zijn vrome echte vriendin, die bij het inkome der zaale het van verre zag en een verschrikkelijke gil gaf. Met bijde haare handen voor hare ooge uyt riep: het is een schande en weg vloog. Haar man zoo ontsteld niet en keek nog eve om, dagt: moeder Eva was wel geheel naakt.’
De twee vrouwen personifiëren een beschouwende en een materialistische levenswijze. De ene vrouw is de hemelse Venus coelestis, de ander de aardse Venus naturalis. Het thema verwijst naar Symposion van Plato.
De Hemelse en Aardse Liefde
Aangekocht in 2000 met steun van Bedrijfsvrienden Dordrechts Museum, Vereniging Rembrandt en Mondriaan Stichting.
1850
Onaf?
Een schilderij dat nog lang niet af is, hoort dat wel in een lijst in het museum? Het mooie van zo’n onafgemaakt werk is dat je er goed aan kunt zien hoe de schilder te werk ging. Scheffer werkte met verdunde olieverf, zocht naar de juiste compositie. Die zoektocht is van het doek af te lezen. Waar was Scheffer zeker van zijn zaak en waar twijfelde hij nog?
Het thema van Jacob in gevecht met de engel is ontleend aan de bijbel. Door de jaren heen is het op verschillende manieren geïnterpreteerd. Sommige romantische kunstenaars zagen het als metafoor voor het kunstenaarsbestaan: een voortdurende worsteling met hun roeping. Zag Scheffer het ook zo? Of gaf hij uitdrukking aan de worsteling van de mens met zijn geloof?
Jacob en de engel Michaël
Collectie Dordrechts Museum
1856-1858
Trouw aan Dordrecht
Hoewel Ary Scheffer slechts drie jaar in Dordrecht woonde, is de schilder onlosmakelijk verbonden met de stad: door zijn geboorte, het standbeeld (slechts enkele jaren na zijn dood op 8 mei 1862 in Dordrecht opgericht) en de grote collectie schilderijen, tekeningen, prenten en beelden van hem in het Dordrechts Museum.
Tijdens zijn leven exposeerde Scheffer zijn werk in het Dordrechts Museum en schonk hij al schilderijen, maar zijn dochter Cornelia Marjolin-Scheffer zou er uiteindelijk voor zorgen dat nagenoeg de gehele ateliernalatenschap in 1899 aan de Vereniging Dordrechts Museum werd geschonken.
Meer lezen?
Ontdek de andere verhalen over de vaste collectie.