Portret in portret is een verrassend en sprankelend overzicht van Hollandse en Vlaamse portretkunst van de zestiende eeuw tot heden. Van Frans Hals, Anthony van Dyck en Gerard Dou tot Charley Toorop, Roger Raveel en Anton Corbijn.
Een internationale tentoonstelling waar zo’n 100 unieke kunstwerken worden getoond; van wandvullende groepsportretten tot uiterst kleine, fijn geschilderde miniaturen. Voor het eerst staan portretten centraal waarin een extra portret te zien is. Kunstwerken met een dubbele laag, die een afwisselende zoektocht vormen naar het toegevoegde portret en de betekenis daarvan.
Portretten vertellen verhalen
Een mooi voorbeeld is het kinderportret Maria van Oranje-Nassau. Zij was de jongste dochter van stadhouder Frederik Hendrik en Amalia van Solms. In haar rechterhand houdt zij een miniatuurportretje van haar oudste zus, Louise Henriette. Een liefdevol en tegelijkertijd aangrijpend gebaar: haar vader was net overleden en in datzelfde jaar vertrok haar zus naar Duitsland omdat ze uitgehuwelijkt werd.
Meer generaties afgebeeld
Het portret in het portret toont vaak dierbaren: (overleden) familieleden, vrienden of inspiratiebronnen. Soms ook de kunstenaar zelf. De manier waarop het tweede portret in het portret is weergegeven varieert sterk. Vaak liet men zich in een interieur vereeuwigen met op een achterwand portretten van familieleden, een soort visuele stamboom. Een mooi voorbeeld is het portret van Anthony Reyniers en zijn gezin. In Charley Toorops Drie generaties wordt de gebeeldhouwde kop van vader Jan toegevoegd en lijkt het kunstenaarschap voor zoon Edgar Fernhout vanzelfsprekend.
**De Dierbaren dichtbij | Tableau |december 2012**
Zoekplaatjes
Soms is het iets meer zoeken naar het portret in het portret, zoals in het doek van de jongste dochter van Laurens Alma Tadema. Alle aandacht gaat uit naar het meisje. Pas later ontdek je de medaillons met profielportretten van de schilder zelf en zijn vrouw Laura Epps.
De bezoeker als portret in portret
Effecten van spiegels en reflecties spelen in verschillende werken een rol. In het schilderij van Roger Raveel is een echte spiegel gemonteerd Waardoor de beschouwer plotseling zelf onderdeel wordt van de tentoonstelling, als portret in een portret.
Thema’s: familie, rouw, kunstenaars, inspiratie en vriendschap
In de tentoonstelling komen veel verschillende aspecten aan bod. Portretten in portretten waren bovendien geliefd bij Koninklijke opdrachtgevers om het belang van de dynastie te benadrukken. Uniek is het grote portret van koningin Wilhelmina, prins Hendrik van Mecklenburg-Schwerin en prinses Juliana van Thérèse Schwartze.