Marlene Dumas is geboren in 1953 in Kaapstad en is getogen op een wijngaard van haar familie bij de Kuilsrivier, in het zuidwesten van Zuid-Afrika. Zij studeerde in de jaren zeventig schilderkunst aan Michaelis School of Fine Art van de Universiteit van Kaapstad,, waar ze in aanraking kwam met kunsttheorie en conceptuele kunst. Ze werd echter het meest beïnvloed door fotografie, en dan vooral door het werk van Diane Arbus. Dumas verhuisde in 1976 naar Amsterdam, waar zij nog steeds woont en werkt. Tijdens deze vormende jaren maakte Dumas collages, gecombineerd met afgeknipte foto's, tekst en tekeningen. Marlene Dumas woonde samen met kunstenaar Jan Andriesse, tot diens dood in augustus 2021. Het thema tegenstelling, waar zij in haar leven in Zuid-Afrika met de apartheid veel mee te maken had (blanken tegenover zwarten, cultuurverschillen, confrontatie van de geslachten), beïnvloedde haar werk.
Werk
Dumas' stijl leunt aan tegen het expressionisme en de conceptuele kunst. Aangezien Dumas vooral fotografische bronnen gebruikt, heeft zij een groot archief aan zelfgeschoten snapshots, polaroidfoto's en duizenden foto's gescheurd uit tijdschriften en kranten. Haar schilderijen zijn echter nooit een letterlijke weergave van de foto's: ze snijdt het beeld bijvoorbeeld uit en gebruikt alleen een detail van de foto of ze gebruikt een ander kleurenpalet. Haar karakteristieke kleurenpalet is grijs, blauw en rood.
De aanwezige
Marlene Dumas put voor haar werk uit een uitgebreid beeldarchief van foto's, film- en televisiebeelden. In 1984 begon ze met portretten van mensen uit haar directe omgeving. In het schilderij ‘De aanwezige’ heeft Marlene Dumas mevrouw Oppenoorth geportretteerd, die haar aan het begin van haar carrière ondersteunde. Mevrouw Oppenoorth woonde later in Dordrecht en is daar ook begraven.
De aanwezige
1985